Zaman
Zaman Gazetesi
24 Ocak 2008

Rusya, Sırbistan seçimi stratejisini enerjiye endeksledi

Kosova'nın bağımsızlığına karşı çıkarak uzun süredir Sırbistan'ın
yanında yer alan Rusya, Belgrad'la ilginç bir yol ayrımına geldi.
Batı karşıtı aşırı milliyetçi Sırp lider Tomislav Nikoliç'in seçimin
birinci turundan galibiyetle ayrılmasının Moskova'yı endişelendirdiği
öne sürülüyor. Rusya'ya sıcak mesajlar veren Nikoliç'in 3 Şubat'taki
ikinci turdan zaferle ayrılmasının, Rus doğalgazını Balkanlar
üzerinden Avrupa'ya taşıyacak 'Güney Akım' boru hattı projesinin
geleceğini riske atmasından endişe edildiği belirtiliyor. Yüzyıllardan
beri Belgrad ile Pan-Slavizm siyaseti zemininde buluşan Kremlin'in,
enerji politikaları nedeniyle devlet başkanlığı seçiminin ikinci
turunda Batı yanlısı lider Boris Tadiç'in seçilmesinden yana tavır
koyduğu ifade ediliyor. Bu nedenle, Sırbistan'ın da Güney Akım
projesine dahil edilmesi yönünde yarın imzalanacak anlaşmayı Tadiç
dönemine denk getirdiğine dikkat çekiliyor. Rusya'nın, B planı
uyarınca bazı telkinlerde bulunmak için Nikoliç'i seçim öncesi
Moskova'ya davet ettiği de vurgulanıyor.

Birinci tur seçimleri Tadiç'in iki puan önünde tamamlayan Nikoliç,
seçilmesi durumunda Kosova'nın bağımsızlığını tanıyacak tüm ülkelerle
ilişkilerini keseceğini ilan etmişti. Nikoliç'in bu tavrının
Balkanlardan geçmesi planlanan enerji hatlarını tehlikeye atabileceği
kaydediliyor. "AB'nin kolonisi olmaktansa Rusya'nın eyaleti olmayı
tercih ederim.'' diyen Nikoliç, Moskova'ya ülkesinde iki askerî üs
kurmasını teklif etmişti. Moskova'da ağırlanacak Nikoliç'e özellikle
enerji politikalarının sıkıntıya girmemesi için Batı ile ilişkilerinde
tansiyonu yükseltmemesi yönünde tavsiyelerde bulunulacağı
kaydediliyor.

Rus Kommersant gazetesi gelinen noktayı, "Moskova ve Brüksel'in
tercihlerinin Sırbistan seçimlerinde Tadiç'ten yana olduğunu, ancak
bunu farklı çıkarlar için yaptıkları'' yorumuyla ifade etti. Tadiç'in
de Rusya'ya davet edildiğine dikkat çekiliyor. Belgrad, Moskova'nın
önerdiği 1,5 milyar Euro'luk kapsamlı enerji anlaşmasını bu hafta
kabul etmişti. Itar-Tass haber ajansının haberine göre, 'Güney Akım'ın
Sırbistan ayağına ilişkin yarın imzalanacak çerçeve anlaşma üç ana
projeyi içeriyor: Güney Akım doğalgaz boru hattının Sırbistan'a
ulaştırılması, Sırbistan enerji şirketi NIS'ın yüzde 51'inin 500
milyon Euro'ya Gazprom'a satışı ve Gazprom'un 2012'ye kadar
Sırbistan'a enerji alanında 500 milyon Euro'luk bir yatırım
gerçekleştirmesi. Muhalefet, anlaşma için, "Rusya, Kosova'da verdiği
desteğin bedelini alıyor.'' eleştirisinde bulunuyor. 'Güney Akım'ın
ikinci kolu Bulgaristan'dan sonra Sırbistan, Macaristan ve
Avusturya'ya ulaşacak.

Faruk Akkan, Moskova 24 Ocak 2008, Perşembe