26 Kasim 2007
[YAZARLAR] - ZAFER ATAY - Balkanlar kayniyor
 
BURASI DÜNYA / Zafer Atay

10 Aralik'ta Balkanlar'da kiyamet kopabilir. Bu tarihte Kosova'da bagimsizlik ilan
edilecektir. Sirplar, Kosova'nin bir tarihi sembol oldugunu tekrarlayarak
bagimsizligi gerekirse silah zoru ile durduracaklarini söyleyip duruyorlar. Ama
Kosova'da yasayan 2 milyon kisinin yüzde 90'ini olusturan Arnavut asillilar
kararlilar. Artik tarih ertelemesi, diplomatik temas gibi yollara basvurulmasini
kabul etmeyecekler.

Sirplar'in Kosova'da giristikleri soykirim, Bosna-Hersek'te oldugu gibi NATO'nun
müdahalesi ile durduruldu. 1999'da Belgrat'ta irkçi Miloseviç rejimi yikildi ve
Kosova, Sirbistan'dan alinarak BM'nin yönetimine verildi. Güvenligi de aralarinda
Türk askerlerinin de bulundugu 16.000 kisilik NATO gücüne birakildi.

Kosova'nin gelecegi konusunda o günden beri iki görüs çarpisiyor. Biri;
"bagimsizlik." Digeri de Sirbistan'in parçasi olarak kalmak kaydi ile "çok genis
özerklik." Basta, ABD (Arnavutlar'in umudu bu ülkedir. Baskent Pristina'da Clinton
Caddesi, Hürriyet Heykeli'nin modeli bile var), Ingiltere ve Almanya olmak üzere
bölgenin güçlü aktörleri bagimsizlik fikrini desteklediler. Tarihler ilan edildi.
Ertelendi. Sirbistan ile diplomatik görüsmeler yapildi. Sonuç alinamadi. Nihayet
Kosovalilar 10 Aralik'tan geriye dönüs olmayacagini bildirdiler.

Geçen hafta Kosova'da genel seçim yapildi. Ana Muhalefet, Kosova Demokratik Partisi
en çok oyu toplamayi basardi. Iç savasin silahli gücü Kosova Kurtulus Ordusu'nun
(UÇK) siyasi lideri "Yilan" lakapli Hasim Taçi yeni hükümeti kuracaktir. Gerek Taçi,
gerekse seçimi kaybeden Basbakan Agim Çeku, bagimsizlik ilani konusunda ayni görüsü
paylasiyorlar. Taçi'nin hükümeti tek basina kurmasi mümkün degil. Onun için eski bir
gerilla generali olan Çeku ile ortakliga gitmesi sart...

Peki; bagimsizlik için BM Güvenlik Konseyi'nde ve AB'de görüs birligi var mi? Yok.
Rusya; "Balkanlar'da, Ortodokslar'i korumak (Sirbistan)" tarihi misyonuna yeniden
sarilmistir. Moskova, bagimsizliga karsidir. Güvenlik Konsey'in de, Çin'in ne
yapacagi belli degildir. Arnavutlar'a karsi pek sempati beslemeyen Pekin'in
"bagimsizliga evet" demesi zor...

Asil çekisme AB'de... Kibris Rum Yönetimi, gelecekte Kosova'nin, KKTC için örnek
olmasindan endise ediyor. Romanya, Macar azinlik için de ayni yola basvuralabilecegi
korkusu içinde. Ispanya ise Bask, Katalonya gibi özerk bölgelerin Kosova'yi örnek
göstermeleri tedirginligini yasiyor.

Bu yüzden gerek BM gerekse, AB ve NATO içindeki muhalifler tarih ertelenmesi,
Sirbistan ile görüsmelerin sürmesi hatta BM yönetiminin bir süre daha devam etmesi
gibi bagimsizligi önleyici en azindan geciktirici yollarin pesindeler.

Bagimsizlik konusunda Bosna-Hersek de pek rahat degil. Orada da azinlik Sirplar,
Kosova modelini heyecanla takip ediyorlar...

Silahli çatisma... Olabilir. Belki, Sirbistan'in dogrudan müdahalesi, NATO kuvvetleri
ile çatismayi göze almasi pek kolay degildir. Ama Belgrat'in, Moskova'nin da destegi
ile Kosova'daki, Sirplar'i silahlandirarak gerilla savasini baslatmasi mümkün.

Arnavutlar da hazirliklarini yapiyorlar. 2003'te BM'nin bile terörist olarak
suçladigi yasa disi "Arnavut Milli Ordusu" politikacilara çok güvenmiyor. Onun için
10 Aralik'ta bagimsizlik ilan edilmezse savasacaklarini söylüyorlar. UÇK'nin eski
militanlari bile eski liderlerinin iktidara gelmis olmasina ragmen "silahlarimizi
temizliyoruz" deyip duruyorlar.

Kosova'da bir Türk azinlik da yasiyor. Son seçimlerde parlamentoya üç üye sokmayi
basaran Türkler, bagimsizliktan yanalar. Ankara, basindan beri, tarihte de Sirplar'in
zulmüne ugrayan Kosova'nin bagimsizligini destekliyor.

Sunu da unutmayalim ki, Kosova'da akrabalari olan çok sayida Türk vatandasi da var.

Kosova'nin bagimsizliginin önünde sadece diplomatik engeller yok. Bölge çok fakir.
Su, elektrik yok gibi. Issizlik diz boyu. Üstelik halk, 1999'dan bu yana gelip, giden
yönetimlerin bulastiklari yolsuzluklardan çok sikayetçi.

10 Aralik'ta "bagimsiz Kosova" dogarsa, BM'nin, NATO'nun AB'nin 2 milyona yakin
insani kaderleri ile basbasa birakarak çekip gitmesi söz konusu bile edilmemelidir.
Yoksa yasanacak kanli maceralari kimse önleyemez...
26-11-07