Dünya Gazetesi
1 Subat 2007
'Is cenneti' Makedonya yatirima davet ediyor

 ISTANBUL - Arazi tahsisinden vergi indirimine, bölge ülkelerine sifir gümrük
vergisine, serbest bölgeler ve teknoparklara kadar pek çok yatirim avantajini bir
arada sunan Makedonya, Avrupa pazarina oynayan tüm yatirimcilar için bir köprü olmaya
resmen aday oldu. Makedonlar, uluslararasi basin organlarina 'AB'nin yeni is cenneti'
ilanlari veriyor.

Makedonya, tekstil, giyim, insaat, otomotiv, gida ve madencilikte Türk girisimcilere
cazip firsatlar sunuyor. Genis araziler ve egitimli isgücü Makedonya'nin kozlari
arasinda. Halen bu ülkede is yapan Türkler, yeni geleceklere "Elinizi çabuk tutun.
Sabit yatirim sart degil, bölge için atlama tasiniz olabilir" diyor.



"Balkanlar'in dama tasi"

Türk-Makedon Is Konseyi Baskani Feridun Yesil, "Balkanlar'in dama tasi" dedigi
Makedonya'nin özellikle Türk girisimciler açisindan sagladigi avantajlari söyle
siraladi:

. Bulgaristan ve Romanya'ya sifir gümrükle ihracat

. Isgücü maliyetleri Türkiye'den çok daha ucuz

. Altyapi sartlari da Türkiye'den çok daha iyi

. Türk yatirimcinin dil, din ve mutfak sorunu yok

Aralarinda Ziraat Bankasi, Koç Grubu'na bagli Ramstore, Haznedar Tugla ve Zorlu
Tekstil'in bulundugu 20'den fazla Türk sirketinin toplam 100 milyon dolari askin
yatirim yaptigi Makedonya'da tekstil, insaat, otomotiv, gida ve madencilik gibi
sektörlerde yatirimcilara cazip firsatlar sunuluyor. 1990'li yillarin sonlarina dogru
hizli bir özellestirme sürecine girerek, genis araziler, yatirim ve sabit gelir
vergisi indirimi, serbest bölgeler ve teknolojik parklar, egitimli ve ucuz isgücü,
Avrupa ve Balkan pazarlarina yakinlik ile sifir gümrük avantajlari sunan ülkenin yeni
slogani ise 'Avrupa'da Yeni Is Cenneti.'

Türk-Makedon Is Konseyi Baskani Feridun Yesil, Makedonya'nin yüzölçümü itibariyle
büyük bir devlet olmadigini ancak bu ülkeye yatirim yapmanin, Balkanlar ve Avrupa ile
rahat ticaret anlamina geldigini söyledi. Makedonya'nin Balkanlar'in 'dama tasi'
oldugunu vurgulayan Yesil, "Orada yatirim yapan her isadami, bu ülke üzerinden tüm
Balkan ülkelerine rahatlikla mal satabilir" dedi.

Makedonya'nin Balkan ülkeleri ile sifir gümrükle çalistigini söyleyen Yesil, ülkenin
ayrica isgücünün Türkiye'den çok daha ucuz ve altyapi sartlarinin da çok daha iyi
oldugu bilgisini verdi. Bunun disinda özellikle Türk yatirimci için 'dil' ve 'mutfak'
sorunu olmadigini da hatirlatan Yesil, nüfusun yaklasik yüzde 12'sinin Türk ve
Müslüman oldugunu bildirdi.

"Elinizi çabuk tutun"

Yesil, Makedonya ile su anki ticaret hacmimizin yaklasik 160 milyon dolarlar
seviyesinde oldugunu ve aralarinda Ziraat Bankasi, Koç Grubu'na bagli Ramstore,
Haznedar Tugla, Zorlu Tekstil gibi büyük gruplarin da bulundugu 20'den fazla Türk
sirketinin, bu ülkede 100 milyon dolari askin bir yatirimi oldugunu söyledi. Yesil,
"Balkanlar'da yatirim yapmak isteyen veya Balkanlar ile Avrupa'ya is yapan Türk
firmalarinin bu ülkeye yatirim yapmalarini tavsiye ediyorum. Bu ülkenin bir diger
özelligi de, çok yakinda da AB üyesi olacak olmasi. Türk yatirimcisina ellerini çabuk
tutmalarini tavsiye ediyorum" diye konustu.

Hangi sektörler niçin cazip?

Feridun Yesil, Makedonya'da yatirim bekleyen sektörlerin basinda tekstilin geldigini
belirterek, "Bu ülke, öncelikle tekstil yatirimcisi için gerçekten müthis firsatlar
sunuyor. Çünkü Makedonya, komünizmin 'tekstil deposu' olarak ün yapmis bir ülke. Bu
nedenle inanilmaz kaliteli ve ucuz bir isgücü var" seklinde konustu.

Tekstilin ardindan Türk yatirimcisi için en büyük is kolunun 'insaat' oldugunu
vurgulayan Yesil, ülkede gerek altyapi yatirimlari, gerekse konut insaati sektörünün
doymamis bir pazar oldugunu ve Türk taahhüt fimalarinin en kisa zamanda basvurarak,
bu imkanlardan faydalanmalari gerektigini söyledi.

Ülkede bunlarin disinda gida, oto yan sanayi, süt ve süt ürünleri hayvancilik
sektörlerinin de yatirimci bekledigi bilgisini veren Yesil, özellikle Türkiye'den
Balkanlar ve AB ülkelerine et ve süt ürünleri satamayan Türk üreticisinin bu pazar
kanaliyla söz konusu ülkelere açilabilecegini bildirdi.

Yesil, Balkanlar'in orta yerinde adeta bir sarap mahzeni konumunda olan ülkenin
özellikle Fransizlar tarafindan fason sarap üretim merkezi olarak kullanildigini da
belirtti.

Eximbank'tan 25 milyon dolar

Tarim ve hayvancilik alaninda devlet tarafindan baslatilan 'Vardar Vadisi Projesi'nin
de tarim ve hayvancilik sektörü için çok büyük bir gelecek vaat ettiginin altini
çizen Yesil, Türk yatirimcisinin bir an önce özellikle bu projede yer almasi
gerektigini belirtti. Yesil ayrica, Makedonya'ya yatirim yapacak Türk girisimcisi
için, Eximbank'in 25 milyon dolarlik açilmis bir kredisi bulundugunu da bildirdi.

Daha önceleri bankacilikta sorunlar yasandigini hatirlatan Yesil, Devlet Bakani
Kürsad Tüzmen'in son ziyaretinde bakanlar arasi görüsmelerde bu konuda da mutabakat
saglandigini, artik buradan oraya, oradan da Türkiye'ye para transferlerinde hiçbir
sorun yasanmadigini dile getirdi.



Sanayi ve Ticaret eski Bakani Yalim Erez: Ülkeyi degil, interlandi kullanin

Makedonya'da faaliyet gösteren Haznedar Tugla'nin sahibi ve eski TOBB Baskani ve
Sanayi ve Ticaret Bakani Yalim Erez de Makedonya'ya yatirim yapacak Türk
girisimcisinin bu ülkeyi 'interland'i ile degerlendirmesi gerektigini söyledi.

Kendisinin bu ülkeye yatirim yapan ilk Türk firmasi oldugunu ifade eden Erez,
"Aslinda biz çok geç kaldik. Yugoslavya parçalandiktan sonra bu ülkeye en fazla
yardimi yapan ülke Türkiye olmasina karsilik, Makedonya'ya yillarca ambargo uygulayan
Yunanlilar, bankacilik, petro-kimya, çimento gibi hemen tüm büyük devlet
özellestirmelerini Fransizlar'la paylasti" diye konustu.

Erez, Makedonya'da özellikle egitimli ve ucuz isgücü ile gelismis altyapinin büyük
bir potansiyel oldugunu vurgulayarak, ayni dili konusan Türk yatirimcisinin bunu
mutlaka degerlendirmesi gerektigini söyledi.

Makedon Hükümeti'nin devlet yapisini tamamen serbest piyasa ekonomisine göre kurdugu
bilgisini de veren Erez, ülkede yatirim yapacak girisimcinin hemen hiçbir bürokratik
engelle karsilasmadigini da bildirdi.

Bu ülkeye yatirim yapmak isteyenlere tavsiyelerde de bulunan Erez, "Geçmisteki
birlikteligimiz için bu ülkeye yatirim yapmak isteyenler zamanini ve parasini bosuna
harcamasin. O devir kapandi. Burada sadece, kendisine hedef belirleyip, Balkanlar ve
Avrupa'ya açilmak isteyen kazanir" ifadelerini kullandi.



Yatirim yapmanin avantajlari

- Sektörün durumuna göre arazi tashisi veriliyor

- Yatirim indirimi saglaniyor.

- Yüzde 10 sabit kazanç ve sabit gelir vergisi indirimi yapiliyor.

- Yatirimci en geç bir haftada sirket kurabiliyor.

- Yüzde 3'lük enflasyon ve altyapi oalanaklari da var.

- 'Serbest Ekonomi Bölgeleri ve Teknolojik Parklar' için sunulan yatirim
avantajlarinin basinda ise 10 yillik döneme ait kazanç vergi muafiyeti, bireysel
gelir vergisinin yüzde 50 azaltilmasi, KDV ve gümrük vergi muafiyeti, altyapi
edinimleri ve dünya markalari için özel tesvikler geliyor.



Balkanlar'a 5 milyar dolar ihracat

Türkiye, Makedonya'nin komsusu oldugu Bulgaristan, Romanya ve Yunanistan gibi
ülkelere dogrudan 5 milyar dolardan fazla ihracat gerçeklestiriyor. Türkiye'nin
bölgeye ihraç ettigi ürünlerin basinda ise tekstil, otomotiv yan sanayi, demir-çelik
esyasi ve taze meyve geliyor. Makedonya'ya yatirim yapacak olan kisilerin bu ülkelere
sifir gümrükle is yapmalarinin önü açilabilir.



Komsular ne aliyor

. Bulgaristan

Imalat ürünleri5.708 milyon Euro

Makine ve tasit8.818 milyon Euro

Mineral yakitlar 5.780 milyon Euro

Hammadde 1.762 milyon Euro

Gida ve hayvancilik 1.133 milyon Euro

. Romanya

Makine ve tasima araçlari%23.8

Tekstil%12.6

Mineral-yakit%13.4

Kimyasallar-plastik%7.9

. Yunanistan

Makine ve ulasim ekip.%28.75

Mineraller %17.30

Mamül ürünler %13.49

Çesitli imal ürün %11.90

Gida ve canli hayvan%9.08

Hammadde%2.53

Içecek ve tütün%1.63

Hayvansal ve bitkisel yaglar%0.29



Türk-Makedon ticareti (milyon $)

YillarIhracatIthalatHacim

200189,89,198,4

2002100,514,9115,4

2003121,927,3149,2

2004149,351,9201,3

2005162,151,6213,7

2006*152,947,0199,9

Kaynak: DEIK

(.) 11 aylik