'Balkanlar'daki Osmanli izleri hizla yok ediliyor'
Zaman Gazetesi 27 Kasim 2006

Unesco'nun Balkan danismani Türkolog Prof. Dr. Machiel Kiel, Kayseri'de Kösk Medresesi'ni gezdi.
Kiel, 1959'dan beri Osmanli devlet yapisini ve eserlerini arastirdigini, Balkan ülkelerindeki Osmanli eserlerinin yok oldugunu, ayakta kalanlarin ise kisa bir süre sonra yikilip yok edilecegi endisesini duydugunu söyledi. Bazi ülkelerde Osmanli eserlerinin o ülkenin kendi eserlerinden daha çok bulundugunu kaydeden Kiel, Macaristan'in bunlardan biri oldugunu; ancak su anda çok az eser kaldigina dikkat çekti. Osmanli hosgörüsünün, günümüzde daha iyi anlasildiginin altini çizen Machiel Kiel, bunun en iyi örneklerinden birinin Bosna'da yasandigini anlatti.

Erciyes Üniversitesi Tarih ve Kültür Kulübü'nün davetlisi olarak Kayseri'ye gelen Prof. Dr. Kiel, 14. yüzyil tarihî eserlerinden Sultan Alaeddin Eretna'nin insa etmis oldugu Kösk Medresesi'nde tarih bölümü ögretim üyeleri ile birlikte incelemelerde bulundu. Kiel, burada yaptigi konusmada Osmanli Devleti'nin Balkan ülkelerinde, binlerce önemli mimari eser biraktigini, ancak bazi savas dönemlerinde bu eserlerin kasitli olarak yok edilmeye çalisildigina sahit olundugunu kaydetti. Prof. Kiel, "Sirbistan'da çok az eser kaldi. Belgrad'ta 83 tane cami vardi. Bunlardan sadece 1 tanesi ayakta. Saraybosna'da 100 cami vardi. Bunlarin hemen hepsi su anda ayakta. Yunanistan'da da çok sayida tarihî eser tahrip edilerek yok edildi veya ihmal edilerek yok olmalarina seyirci kalindi." dedi. Prof. Kiel, Balkanlar'daki erken dönem Osmanli eserlerinin varliginin Amerika kitasinin kesfinden öncesine dayandigini da ifade ederek, orta Bulgaristan'da Ihtiman kasabasinda 1395 tarihinde yapilan Imaret Camii'nin su anki durumunun çok üzücü bir vaziyet arz ettigini aktardi. Prof. Kiel, sunlari söyledi: "Kiliselere birçok alanda özgürlük verilmisti ki papazlar vergi muafiyeti uygulamalarini kullanarak zengin olmuslardi, sonuç olarak daha çok ve güzel kiliseler insa etme imkani bulmuslardi."