29-08-2005
Yaz aylarinda siyasi çekismeler yüzünden reform paketlerini rafa kaldiran Bulgaristan ve Romanya'nin AB üyeligi için hazirlik yapma zamani daraliyor. Olasi bir gecikmenin faturasi sadece Romanya için 2 milyar euro olabilir.
2007'de Avrupa Birligi'ne (AB) katilmayi hedefleyen Bulgaristan ve Romanya, reform sürecinin tamamlanmasi için kritik önem tasiyan yaz aylarini siyasi belirsizliklerin rehavetinde harcadi. Bulgaristan'da haziran ayinda yapilan seçimlerden sonra hükümet ancak geçtigimiz hafta isbasi yapabildi. Romanya'da ise Cumhurbaskani ve Basbakan arasinda yasanan gerginligin ardindan erken seçim karari tam anlamiyla direkten döndü. Basbakan Calin Tariceanu geçtigimiz hafta AB entegrasyonu ve maliye gibi reform sürecinde kilit rol oynayacak bakanliklarin basindaki isimleri görevinden alarak yerlerine yeni isimler getirdi. Her iki ülkede de hükümetler AB'nin nisan ayinda yayinlayacagi rapordan üyelik erteleme karari çikmasini önlemek için hizli hareket etmek zorunda.Brüksel koridorlarinda ve AB baskentlerinde simdiden Bulgaristan ve Romanya'nin üyeliklerinin bir yil gecikebilecegi somut bir ihtimal olarak konusuluyor. Alman Basbakani Gerhard Schröder de geçtigimiz hafta yaptigi bir konusmada seçimlerde kiran kirana mücadele edecegi Hristiyan Demokrat rakiplerinin çoktandir açikça dile getirdigi rötarin olasi olduguna dikkat çekti. Avrupa Komisyonu ekim ayinda iki adayla ilgili bir ilerleme raporu yayinlayacak. Ancak uzmanlar kritik olanin 2006 nisanindaki rapor olduguna dikkat çekiyor. Iki Balkan ülkesi AB'nin sart kostugu reformlari zamaninda tamamlayamaz ve ekonomik tabloyu da düzeltmekte gecikirse birlige kabul edilmeleri 1 yil gecikmeli olacak.Bulgaristan'da Sosyalist Parti (BSP) liderliginde kurulan 3'lü koalisyon, vizyonlari birbirinden farkli gruplardan olustugu için karar mekanizmasini hizli bir sekilde çalistirmak zor görünüyor. Startejik analiz grubu Oxford Analytica'nin internet sitesinde yayinlanan bir makalede de deginildigi gibi hükümetin ortanca ortagi 2'nci Simeon Hareketi (NDSV), koalisyona 'evet' derken önemli kararlarin alinabilmesi için tüm ortaklarin fikir birligi içinde olmasini sart kostu. Türklerin çogunlukta oldugu Hak ve Özgürlükler Hareketi'nin (HÖH) de denkleme katilmasiyla 8:5:3 oranina uygun olarak görev dagilimi yapan koalisyon, simdilik uyumlu çalisiyor. Yildirim hiziyla meclisten AB'nin bir an önce yürürlüge girmesini istedigi yeni Ceza Kanunu'nu geçiren hükümetin ayni performansi diger konularda da gösterip gösteremeyecegi merak konusu. Basbakan Sergey Stanisev, partiler üstü bir kimlige sahip Plamen Oresarski'ye Maliye Bakanligi koltugunu teklif ederken büyük ihtimalle bu dengeleri gözetiyordu.Avrupa Komisyonu, Bulgaristan'dan bir an önce sirketler hukuku, çevre ve tarim alanindaki reformlari da hayata geçirmesini bekliyor. 2005 basinda hükümet krizine neden olan ve Bulgartabac adli tütün üreticisinin özellestirmesi gibi satislar da sirada bekliyor. Varna ve Rousse'daki enerji santrallerinin Rus Unified Energy Systems'e (UES) 765 milyon euro karsiliginda satisi da eylül ortasina kadar ertelendi. Yeni Saglik Bakani Radoslav Gaydarski, devlet hastanelerinin 1 yil içinde satisa çikarilacagini açikladi. Romanya'da ise hükümetin hukuk reformuna yönelik yasa degisikligi önerisinin Anayasa Mahkemesi tarafindan reddedilmesiyle baslayan hükümet krizi geçtigimiz hafta içinde yapilan kabine degisikligiyle geride kalmis görünüyor. Görevinden alinan 4 bakan Katma Deger Vergisi (KDV) oranini koalisyon ortaklarina danismadan artiracagini açiklayan ve tepki çeken Ionut Popescu, is dünyasinin hükümetle diyalogunu sürdürmekten sorumlu devlet bakani Gheorghe Seculici, AB Genislemesinden Sorumlu Bakan, ve Saglik Bakani.Disisleri Bakani Mihai-Razvan Ungureanu, 1 yillik bir AB üyeligi gecikmesinin Romanya'ya maliyetinin 2 milyar euroyu bulabilecegini açikladi. AB'nin bir an önce yürürlüge girmesini istedigi reformlarin basinda çelik endüstrisine uygulanan sübvansiyonlarin azaltilmasi, kamu ve hukuk reformu, yolsuzluk ve çevre kirliligiyle etkin mücadele gibi konular yer aliyor.Bulgaristan ve Romanya, 2007'de üye olmak için ellerinden geleni yapacak gibi görünüyorlar. Bu 2 Balkan ülkesinin AB'ye girisinin gecikmesi durumunda bunun Türkiye'yi nasil etkileyecegi ise tüm dikkatlerin 3 Ekim'e odaklandigi bir ortamda fazla da dile getirilmeyen ayri bir sorun olmaya devam ediyor.
Sel baskinlarinin faturasi kabariyorYaz basindan bu yana Romanya ve Bulgaristan'i vuran sel baskinlarinin faturasi kabarmaya devam ediyor. Son 50 yilin en siddetli yagislariyla karsi karsiya kalan Romanya'da seller yüzünden yil basindan bu yana 66 kisi yasamini yitirdi, maddi hasarin ise 1.5 milyar euroya ulastigi tahmin ediliyor. Bulgaristan'da da hayatini kaybedenlerin sayisi en az 20 olarak bildirilirken maddi hasar 510 milyon euroya ulasti.Bulgaristan'da basbakanlik koltuguna oturali henüz haftalar olan Sergey Stanisev, sadece dogal afetlerle ilgilenecek bir bakanlik kurdu ve kabine üyelerini su altinda kalan bölgelere yollayip yerinde durumu gözlemelerini isterken selden zarar gören ailelere de 510 euro yardim yapilacagini açikladi. Ancak kimileri yardimin özellikle çiftçilerin zararini karsilamaya yetmeyecegini, hükümetin girisiminin popülist bir politikadan öte olmadigi elestirisini getiriyor. Industry Watch adli sivil toplum kurulusundan Georgy Stoev, BBC'ye yaptigi açiklamada "Her dogal afette hükümetin devlet bütçesinden zarari karsilamaya çalismasi bir aliskanlik olmamali. Herkesin kendi sigortasini yaptirmasi çok daha iyi olur" diye konustu.Romanya'da da özellikle tarim arazilerini su altinda birakan sel felaketinin zararini karsilamak için hükümet kamu harcamalarini artirdi. Bu, bütçe açiginin gayri safi yurtiçi hasilaya olan oraninin da yüzde 1'e yükselmesine neden olacak. Uluslararasi Para Fonu (IMF) yüzde 0.74'ü yil sonu hedefi olarak belirlemisti.Öte yandan AB, Bulgaristan ve Romanya'nin sel zararini karsilamasina destek olmak için para yardimi yapacak. Romanya'ya 130 milyon euro yardim kesinlesirken Bulgaristan, temmuz ayinda zarari karsilamak için istedigi 200 milyon euroluk fonun artirilmasini istedi.

Kaynak:Referans Gazetesi